آیا پایین بودن MCHC در آزمایش خون خطرناک است؟

mchc چیست؟ آزمایش خون یکی از مهم‌ترین راه‌های کمک‌ به تشخیص است که پزشکان برای بررسی علت بیماری آن را تجویز دهد. نه‌تنها در شرایط بیماری، بسیاری از ما برای که سالانه و یا شش ماه یک‌بار انجام می‌شود، آزمایش خون داده‌ایم و با تفسیر نتایج آن پی به سلامتی و بیماری‌های نهفته برده‌ایم. در یک آزمایش خون کامل، فاکتورهای متفاوتی سنجیده می‌شوند که برخی از آن‌ها برای ما آشنا و برخی دیگر کاملا ناآشنا هستند. MCHC یکی از این فاکتورهای کم‌تر آشناست.

اصلا MCHC در آزمایش خون به چه معناست؟ تفسیر این مورد چه کمکی به پزشک در تشخیص بیماری می‌کند؟ بالا و پایین‌بودن آن به چه معناست؟ این کلمه‌ی چهار حرفی مخفف چیست؟ اگر این‌ها سؤالاتی هستند که با دیدن برگه‌ی جواب آزمایش به ذهن شما می‌رسد، بد نیست که این مقاله را تا انتها بخوانید. دکترتو توضیح مختصری برای درک MCHC در آزمایش خون به شما می‌دهد.

اهمیت MCHC زمانی مشخص می‌شود که اهمیت کم و زیادبودن هموگلوبین را درک کنید. همان‌طور که گفته‌شد این پروتئین انتقال‌دهنده‌ی گازهای تنفسی است. تنفس لازمه‌ی ادامه‌ی حیات است. اگر به اندام‌هایی همچون مغز و قلب، اکسیژن کافی نرسد و یا کربن‌دی‌اکسید از آنها به‌خوبی دور نشود، مشکلات اساسی در بدن رقم خواهد خورد. اهمیت نقش هموگلوبین با این تفاسیر مشخص می‌شود؛ بنابراین وجود مقیاس‌ها و مارکرهای مختلف برای سنجش این پروتئین در گلبول‌های قرمز بسیار حایز اهمیت است.

همگلوبین اکسیژن را از شش‌ها به قلب می‌برد تا آن را به تمام بخش‌های بدن پمپ کند و همه‌ی بدن بتواند تنفس کند. هنگامی‌که مقدار هموگلوبین در بدن زیاد می‌شود، می‌توان حدس زد که قلب و یا ریه‌ها نتوانند به‌خوبی کار کنند؛ ازاین‌رو بدن برای جبران این کم‌کاری تلاش بیشتری خواهد کرد.

از MCHC برای بررسی سلامت فرد استفاده می‌شود. از این فاکتور برای تشخیص آنمی (کم خونی) می‌توان بهره‌برد. زیاد و کمبودن مقدار MCHC می‌تواند نشان‌دهنده‌ی کم‌خونی در انواع مختلف باشد. البته این فاکتور به‌تنهایی کاربرد دقیقی ندارد و معمولا از آن در کنار دیگر فاکتورهای خونی مانند MCV و RDW استفاده می‌شود. بالا یا پایین‌بودن MCHC نشان‌دهنده‌ی مشکلی است که در سلامت فرد به وجود‌آمده‌است و یا در حال به ‌وجود‌آمدن است. با استفاده از این آزمایش می‌‌توان از ایجاد برخی مشکلات پیشگیری کرد و یا مسائل به‌وجود‌آمده را تشخیص داد و درمان کرد.

MCHC با ضرب‌کردن مقدار هموگلوبین در صد و تقسیم‌کردن آن بر مقدار هماتوکریت به دست می‌آید.

چه زمانی باید آزمایش MCHC خون داد؟

از سؤالات مهمی که ممکن است ذهن شما را درگیر کند، این است که هدف از انجام آزمایش MCHC چیست و چه زمانی پزشک این آزمایش را تقاضا می‌کند؟ بهتر است بدانید که این آزمایش بخشی از آزمایش CBC است و برای بررسی موارد زیر انجام می‌شود:

• چکاپ کامل بدن
• تشخیص یک بیماری مانند اختلالات خونی
• درمان بیماری
• پیگیری‌های بعد از درمان و بررسی اثربخشی روش درمانی به کار برده‌شده.

دلایلی که ممکن است پزشک را مایل به بررسی هدفمند MCHC در آزمایش خون کند، می‌تواند هر یک از موارد زیر باشد:

• هنگامی‌که هر یک از علائم آنمی مثل خستگی، پوست رنگ‌پریده و سرگیجه در فرد دیده‌ شود.
• هنگامی‌که پزشک به دنبال دلایل مختلف آنمی باشد.

نحوه‌ی انجام آزمایش MCHC خون

شاید شنیدن نام آزمایش به ما استرس بدهد. یکی از راه حل‌های مقابله با این استرس، افزایش آگاهی و شناخت روند انجام آزمایش است.

اقدامات پیش از انجام آزمایش

پیش از انجام آزمایش MCHC که بخشی از آزمایش شمارش گلبول‌های قرمز خون است، نیازی به رعایت رژیم خاص و یا محدودیت در انجام فعالیت نیست. همه‌ی بیمه‌ها این آزمایش را پوشش می‌دهند و همه‌ی پزشک‌ها می‌توانند آن را درخواست بدهند. به یاد داشته‌باشید که تمامی آزمایش‌های خون قبلی خود را هنگام مراجعه به پزشک، به همراه داشته باشید.

برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست و در هر ساعتی از روز می‌توان آن را انجام داد.

فرایند انجام آزمایش

آزمایش MCHC را می‌توان در همه‌ی آزمایشگاه‌ها انجام داد. پیش از خون‌گیری از بیمار، ابتدا محل ورود سوزن سرنگ از آلودگی‌ها پاک می‌شود. سپس تورنیکت در بالای یک سیاهرگ بسته می‌شود و سرنگ خون‌گیری وارد رگ می‌شود. بعد از گرفتن مقدار مورد نیاز خون سرنگ خارج می‌شود و از شما خواسته می‌شود که محل خروج سوزن را با یک پد الکلی فشار دهید. خون گرفته‌شده وارد لوله‌ی آزمایش می‌شود تا بدون لخته‌شدن به آزمایشگاه‌ فرستاده شود و بررسی‌های لازم بر روی آن انجام شود. در آزمایشگاه نمونه با استفاده از دستگاه خاصی بررسی می‌شود و نتیجه برای بررسی و تفسیر برای پزشک ارسال می‌شود.

برخی از افراد ممکن است با دیدن خون و یا احساس سوزن در رگ، از حال بروند و یا احساس سرگیجگی کنند. در صورتی که سرگیجه داشتید، به اپراتور اطلاع دهید.

مراقبت‌های بعد از انجام آزمایش

بعد از انجام آزمایش، نیازی به اقدام خاصی ندارید. بعد از خون‌گیری می‌توانید به منزل می‌روید و فعالیت‌های روزانه‌ی خود را از سر می‌گیرید. عوارض جانبی احتمالی عبارت‌اند از:

• در صورتی که رگ به سختی پیدا شده‌باشد و اپراتور آزمایشگاه سوزن را در دست شما جابجا کرده‌باشد، احساس درد در محل ورود سوزن خواهید کرد.
• در کسانی‌که اختلالات انعقادی دارند و یا خون آن‌ها رقیق‌تر است، خونریزی از محل زخم برای مدتی ادامه پیدا می‌کند.
• ممکن است در محل خون‌گیری کبودی وسیع و یا هماتوم ایجاد شود.
• در صورتی‌که هنگام انجام نمونه‌گیری نکات بهداشتی به‌خوبی رعایت‌ نشود، ممکن است مراجعه‌کننده دچار عفونت شود.

خطرات و عوارض آزمایش

خطرات و عوارض انجام آزمایش CBC نادر است و انجام این آزمایش معمولا عارضه‌ای به جای نمی‌گذارد. برخی از مواردی که بعد از انجام آزمایش ممکن است برای شخص پیش بیاید، عبارت‌اند از:

برای انجام آزمایش MCHC نیازی به ناشتایی نیست.

تفسیر آزمایش MCHC خون

بعد از انجام آزمایش و گرفتن نتیجه‌ها، بهتر است علت و علائم هر یک از انواع نتایج این آزمایش آشنا شوید.

محدوده‌ی نرمال MCHC در آزمایش خون

MCHC با ضرب مقدار هموگلوبین در صد و تقسیم آن بر عدد هماتوکریت به دست می‌آید. میزان MCHC بستگی به مقدار هموگلوبین و هماتوکریت دارد. مقدار طبیعی و محدوده‌ی نرمال MCHC در آزمایش خون ۳۳.۴ تا ۳۵.۵ گرم بر دسی‌لیتر است. درصورتی‌که عدد MCHC به‌دست‌آمده از ۳۳.۴ کم‌تر باشد، MCHC خون شما پایین‌تر از محدوده نرمال و درصورتی‌که این عدد از ۳۵.۵ بیشتر باشد، MCHC خون شما بالا در نظر گرفته می‌شود. کم یا زیادبودن این فاکتور می‌‌تواند هشدار‌دهنده‌ی موارد بسیاری باشد.

MCHC نرمال کاذب

در بسیاری از انواع یا کم‌خونی، ممکن است مقدار MCHC نرمال باقی بماند. برخی از انواع آنمی با مقدار میانگین غلظت هموگلوبین نرمال عبارت‌اند از:

• آنمی ناشی از از‌دست‌دادن خون
• آنمی ناشی از بیماری‌های کلیوی
• کم‌خونی‌های ترکیبی
• اختلال در مغز استخوان
• آنمی‌های همولتیک.

mchc پایین	mchc بالا
کمبود آهن	آنمی همولتیک خودایمنی
بیماری‌هایی همچون سلیاک، کرون و یا جراحی‌های معده که باعث اختلال و کاهش جذب آهن می‌شوند.	اسفروسیتوز ارثی
از دست‌دادن مزمن خون؛ مثلا کسی‌که خونریزی‌های شدید در دوره‌های قاعدگی دارد و یا کسی‌که در طول زمان از طریق زخم معده خون از دست می‌دهد.	سوختگی‌های شدید
همولیز	بیماری‌های کبدی
سرطان	هایپرتیروئیدی

علت‌های مقادیر مشخص mchc

MCHC پایین در آزمایش خون

گاهی ممکن است به دلایلی مقدارMCHC خون شما کاهش پیدا کند. این حالت سبب بروز علائمی در بدن می‌شود که به تشخیص بیماری کمک می‌کند.

علائم MCHC پایین در آزمایش خون

نشانه‌هایی که در شخص با MCHC پایین بروز می‌کند، بسیار شبیه به علائم کم‌خونی است. این علائم شامل موارد زیر هستند:

• خستگی مفرط و مزمن
• تنگی‌نفس
• پوست رنگ‌پریده
• پوست به‌سادگی کبود می‌شود.
• سرگیجه
• ضعف.

کسانی‌که به‌تازگی MCHC خون آنها کاهش یافته‌است و یا کاهش‌ کمی در مقدار MCHC دارند، این علائم را خفیف تجربه می‌کنند. حتی برخی از بیماران ممکن است متوجه این نشانه‌ها نشوند.

علل کاهش MCHC در آزمایش خون

شایع‌ترین علت‌ کاهش این شاخص خونی در آزمایش خون، کم خونی است. آنمی هیپوکرومیک میکروسیت از شایع‌ترین انواع کم خونی با MCHC کاهش یافته است. کسی‌که به آنمی هیپوکرومیک میکروسیت مبتلاست، گلبول‌های قرمز کوچک با هموگلوبین کم دارد. علل ایجاد این حالت می‌‌توانند هر یک موارد زیر باشند:

• کمبود آهن
• بیماری‌هایی همچون سلیاک، کرون و یا جراحی‌های معده که باعث اختلال و کاهش جذب آهن می‌شوند.
• از دست‌دادن مزمن خون؛ مثلا کسی‌که خونریزی‌های شدید در دوره‌های قاعدگی دارد و یا کسی‌که در طول زمان از طریق زخم معده خون از دست می‌دهد.
• همولیز

علل کمتر شایع MCHC پایین عبارت‌اند از:

• سرطان؛ مخصوصا سرطان‌هایی که باعث خونریزی‌های داخلی می‌شوند.
• خونریزی‌های ناشی از انگل‌ها
• مسموسیت با برخی فلزات.

از دلایل اصلی MCHC پایین آنمی است که از علائم آن رنگ‌پریدگی است.

تشخیص MCHC کاهش‌یافته

راه‌های مختلفی وجود دارد که پزشک به کاهش میانگین غلظت هموگلوبین در خون پی ببرد. به این موارد در ادامه اشاره کرده‌ایم.

آزمایش CBC: در صورتی که پزشک شما شک کند که مقدار MCHC خون شما کاهش‌ پیدا کرده‌است، درخواست CBC می‌کند و به آیتم MCV هم توجه می‌کند. MCV نشان‌دهنده‌ی حجم گلبول‌های قرمز خون است. پس از تشخیص کاهش این شاخص خونی، باید علت کم‌خونی پیدا شود تا درمان آن تسهیل شود.

مقدار آهن: گاهی پزشک مقدار آهن و ظرفیت اتصال آهن را در بدن شما بررسی می‌کند که نشان‌دهنده‌ی جذب آهن در بدن است.

از دست‌دادن خون: هنگامی‌که شخصی مقدار زیادی خون از دست‌ بدهد، احتمال دارد که مقدار MCHC او کاهش‌ یابد؛ بنابراین پزشک به‌دنبال منبع خون‌ریزی می‌گردد که معمولا در بانوان خونریزی‌های شدید و طولانی در دوره‌ی قاعدگی است.

عوارض MCHC پایین خون

از شایع‌ترین عوارض کم‌بودن غلظت هموگلوبین در گلبول‌های قرمز، کم‌بودن انرژی و نداشتن استقامت است. در این صورت ممکن است در انجام فعالیت‌های روزانه‌ی خود دچار مشکل شوید؛ بنابراین میزان این شاخص خونی پایین می‌تواند در انجام فعالیت‌های شما ایجاد محدودیت کند.

اگر این حالت شدید باشد، ممکن است بیمار در تنفس خود دچار مشکل شود و اکسیژن‌رسانی به بخش‌های مختلف بدن دچار مشکل می‌شود. در این حالت ریه‌ها برای تنفس دچار زجر می‌شوند و آنمی هیپوکسیک (کمبود اکسیژن) رخ می‌دهد که از حالت‌های خطرناک است. مثلا اگر به مغز اکسیژن کافی نرسد، می‌‌تواند برای حیات فرد تهدید‌کننده باشد.

درمان MCHC پایین خون

هنگامی که پزشک متوجه کاهش MCHC در خون می‌شود، برای درمان آن تجویز‌های مختلفی می‌کند:

• افزایش دریافت آهن در غذا
• مکمل آهن
• مصرف بیشتر ویتامین B6
• اضافه‌کردن فیبر به رژیم غذایی
• افزایش کلسیم در خون می‌تواند جذب آهن را مختل کند.

برای درمان کاهش MCHC چه بخوریم؟

مواد غذایی زیر برای افزایش مقدار هموگلوبین خون مفید هستند:

• گوشت قرمز
• حبوبات
• غذاهای دریایی
• اسفناج
• سایر سبزیجات با برگ سبز.

با مصرف مواد غذایی غنی از آهن می توان MCHC پایین خون را درمان کرد.

MCHC بالا در آزمایش خون

در صورتی که مقدار این آزمایش از ۲۵.۵ بالاتر رود، فرد دچار علائمی می‌شود که ناشی از علل خاصی است. با ما همراه باشید تا این علل و نشانه‌ها را بهتر بشناسید.

علائم MCHC بالا در آزمایش خون

بالا بودن مقدار متوسط هموگلوبین در گلبول‌های قرمز با بروز علائمی همراه است. برخی از این علائم عبارت‌اند از:

• ضربان قلب تند می‌شود. البته این حالت در کاهش MCHC هم اتفاق می‌افتد.
• احساس سرما؛ در صورتی که علت افزایش این شاخص خونی در خون کم خونی باشد، فرد احساس سرما می‌کند.
• سردرد
• عدم تمرکز
• درد قفسه‌ی سینه
• از حال رفتن.

علل بالارفتن MCHC در آزمایش خون

بالا رفتن MCHC در خون به معنی افزایش غلظت هموگلوبین در گلبول‌های قرمز است. این اتفاق معمولا در کسانی می‌افتد که سیگار می‌کشند. در برخی از بیماری‌های ممکن است افزایش کاذب این آزمایش را شاهد باشیم. دلایل احتمال افزایش غلظت هموگلوبین عبارت‌‌اند از:

• آنمی همولتیک خودایمنی
• اسفروسیتوز ارثی
• سوختگی‌های شدید
• بیماری‌های کبدی
• هایپرتیروئیدی
• آنمی سیکل سل (کم خونی داسی شکل)
• بیماری هموگلوبین C.

عوارض MCHC بالای خون

• ضعف
• سرگیجه
• احساس خستگی در بیشتر مواقع
• زردی
• ادرار تیره
• پوست رنگ‌پریده
• تپش قلب
• تنگی‌نفس بعد از انجام فعالیت.

درمان MCHC بالای خون

برای درمان این حالت، باید علت اصلی شناخته شود و به حل ریشه‌ی بیماری پرداخته‌ شود.

آزمایش MCHC به‌عنوان بخشی از آزمایش خون یا CBC انجام می‌شود.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

آزمایش MCHC یکی از شاخص‌های آزمایش خون است. MCHC نشان‌دهنده‌ی میانگین غلظت هموگلوبین گلبول‌های قرمز است. این آزمایش همراه با دیگر شاخص آزمایش خون بررسی و تفسیر می‌شود و به مقدار هموگلوبین و هماتوکریت بستگی دارد. محدوده‌ی نرمال MCHC در آزمایش خون ۳۳.۴ تا ۳۵.۵ گرم بر دسی‌لیتر است کاهش MCHC در اغلب مواقع نشانه‌ای از بیماری آنمی یا کم‌خونی است. البته در اثر خون‌ریزی هم ممکن است عدد آن کاهش یابد.

آزمایش MCHC مانند دیگر شاخص‌های آزمایش خون توسط طیف همه‌ی پزشکان و برای بررسی وضعیت بدن درخواست می‌شود. این آزمایش در قالب آزمایش CBC طی آزمایش چکاپ کامل بدن هم انجام می‌شود. برای انجام این آزمایش در وهله اول می‌توانید به مراجعه کنید. اگر پزشک لازم دانست برای بررسی‌های بیشتر شما به ارجاع خواهد داد.

برای دریافت نوبت پزشک عمومی می‌توانید از وب سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر آشنایی با پزشکان و دریافت نوبت می‌توانید از خدمات مشاوره با و هم استفاده کنید.