بخش های مختلف غار کتله خور

غار کتله خور این پدیده آهکی شگفت انگیز در دل استان زنجان همچون نگینی پنهان منتظر کاوش و ماجراجویی است. اما کتله خور تنها یک غار معمولی نیست؛ بلکه مجموعه ای بی نظیر از دالان های تودرتو تالارهای باشکوه و قندیل های رنگارنگ است که هر بیننده ای را مسحور خود می کند. این غار با قدمتی میلیون ها ساله نه تنها یک جاذبه طبیعی منحصربه فرد است بلکه گواهی بر تاریخ زمین و تکامل آن نیز به شمار می رود. در این میان سوالات بسیاری در ذهن گردشگران و علاقه مندان به غارنوردی شکل می گیرد. از بخش های مختلف غار و نحوه شکل گیری آن گرفته تا افسانه هایی که سینه به سینه نقل شده اند. این مقاله به عنوان راهنمای جامعی برای بازدید از غار کتله خور تلاش می کند تا به تمامی این سوالات پاسخ داده و تجربه ای فراموش نشدنی را برای شما رقم بزند. با ما همراه باشید تا در اعماق این غار آهکی به گشت وگذار بپردازیم و از شگفتی های آن پرده برداریم.

معرفی کامل غار کتله خور

غار کتله خور واقع در استان زنجان یکی از زیباترین و منحصربه فردترین غارهای آهکی جهان به شمار می رود. این غار با ساختار پیچیده قندیل های رنگارنگ و طبقات متعدد هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می کند. نام کتله خور در زبان محلی به معنای «کوه کم ارتفاع» است و این نام گذاری به دلیل قرار گرفتن غار در یکی از کوه های کم ارتفاع منطقه صورت گرفته است. برخی دیگر نیز معتقدند کتله به معنای غار کوچک و خور به معنای خورشید است. این غار در نزدیکی شهر گرماب واقع شده و دسترسی به آن از طریق جاده آسفالته امکان پذیر است. کتله خور نه تنها یک جاذبه طبیعی است بلکه از نظر زمین شناسی و زیست محیطی نیز اهمیت فراوانی دارد. این غار زیستگاه گونه های مختلف جانوری از جمله خفاش ها است و قندیل های آن اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخ زمین شناسی منطقه در اختیار دانشمندان قرار می دهد.

ویژگی های غار کتله خور

کتله خور با ویژگی های منحصربه فرد خود از سایر غارهای آهکی جهان متمایز می شود. یکی از مهم ترین ویژگی های این غار تعداد طبقات آن است. کارشناسان معتقدند کتله خور دارای هفت طبقه است که تاکنون تنها سه طبقه آن کشف شده است. این ویژگی کتله خور را به یکی از معدود غارهای طبقاتی جهان تبدیل کرده است. ویژگی دیگر این غار تنوع و زیبایی قندیل های آن است. قندیل های کتله خور در رنگ ها و اشکال مختلف شکل گرفته اند و برخی از آن ها شباهت زیادی به مجسمه های طبیعی دارند. خلوص بالای آهک های موجود در غار نیز باعث شده تا قندیل ها شفافیت خاصی داشته باشند و نور را از خود عبور دهند. علاوه بر این کتله خور دارای دالان ها و تالارهای متعددی است که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. برخی از این تالارها بسیار وسیع و باشکوه هستند و برخی دیگر دارای ساختارهای آهکی ظریف و پیچیده هستند.

غار کتله خور کجاست؟

غار کتله خور در استان زنجان شهرستان خدابنده در نزدیکی شهر گرماب واقع شده است. این غار در فاصله 155 کیلومتری جنوب زنجان و 410 کیلومتری تهران قرار دارد. موقعیت جغرافیایی غار کتله خور در منطقه ای کوهستانی و در میان کوه های آهکی است. این موقعیت باعث شده تا غار از نظر آب و هوایی دارای شرایط خاصی باشد. دمای داخل غار در طول سال نسبتاً ثابت است و رطوبت بالایی دارد. دسترسی به غار از طریق جاده آسفالته امکان پذیر است و گردشگران می توانند با استفاده از خودروی شخصی یا وسایل حمل و نقل عمومی به این منطقه سفر کنند. نزدیکی غار به شهر گرماب نیز باعث شده تا امکانات رفاهی مناسبی برای گردشگران فراهم باشد.

مسیر دسترسی به غار کتله خور

دسترسی به غار کتله خور از چند مسیر مختلف امکان پذیر است که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

مسیر تهران به گرماب

برای سفر از تهران به گرماب ابتدا باید وارد بزرگراه تهران-قزوین شوید. پس از رسیدن به قزوین مسیر خود را به سمت زنجان ادامه دهید. پس از عبور از شهر ابهر وارد جاده ابهر-قیدار شده و به سمت قیدار حرکت کنید. در نهایت از قیدار وارد جاده بیجار شده و در انتهای آن به جاده گرماب و سپس غار خواهید رسید. این مسیر حدود 410 کیلومتر است و بسته به شرایط ترافیکی حدود 5 تا 6 ساعت به طول می انجامد.

مسیر زنجان به گرماب

برای سفر از زنجان به گرماب باید از جنوب شهر زنجان وارد جاده زنجان-بیجار شوید. این مسیر را ادامه دهید تا به روستای خورخوره برسید. پس از عبور از روستا وارد جاده قیدار-بیجار شوید. بعد از روستای تاتارده وارد جاده گرماب شده و به شهر گرماب برسید. در نهایت با ورود به جاده غار به مقصد خود خواهید رسید. فاصله زنجان تا گرماب حدود 155 کیلومتر است و سفر با خودرو حدود 2 تا 3 ساعت به طول می انجامد.

مسیر همدان به گرماب

برای سفر از همدان به گرماب از شمال شهر همدان وارد جاده بیجار شوید و مسیر خود را در این جاده ادامه دهید. پس از مدتی وارد جاده بیجار-گرماب شوید. در ادامه مسیر باید وارد جاده گرماب و سپس جاده غار شوید تا به غار کتله خور برسید. این مسیر حدود 173 کیلومتر است و بسته به شرایط جاده حدود 2.5 تا 3.5 ساعت زمان می برد.

مسیر سنندج به گرماب

برای سفر از سنندج به گرماب ابتدا باید وارد جاده سنندج-دیواندره شوید. پس از رسیدن به پلیس راه دیواندره از سمت راست وارد جاده بیجار شوید. پس از عبور از بیجار و در نزدیکی روستای خورخوره وارد جاده بیجار-قیدار شده و مسیر خود را ادامه دهید تا به جاده گرماب برسید. این مسیر تقریباً 230 کیلومتر است و حدود 3 تا 4 ساعت رانندگی نیاز دارد.

تاریخچه غار کتله خور

تاریخچه کشف و بررسی غار کتله خور به سال 1331 بازمی گردد. در این سال گروهی از کوهنوردان ایرانی عضو باشگاه «نیرو راستی» به سرپرستی سید اسدالله جمالی اقدام به کشف و بازدید از غار کردند. این گروه پس از ورود به غار به بررسی و نقشه برداری از بخش های مختلف آن پرداختند. پس از این کشف غار کتله خور به عنوان یک پدیده طبیعی شگفت انگیز مورد توجه قرار گرفت و گردشگران بسیاری برای بازدید از آن به این منطقه سفر کردند. در سال های بعد تلاش هایی برای توسعه و بهینه سازی مسیرهای دسترسی به غار و ایجاد امکانات رفاهی برای گردشگران صورت گرفت. امروزه غار کتله خور به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری استان زنجان شناخته می شود.

نحوه شکل گیری غار

غار کتله خور در طول میلیون ها سال و بر اثر فرآیندهای زمین شناسی پیچیده شکل گرفته است. این غار در منطقه ای آهکی واقع شده و شکل گیری آن به نفوذ آب های زیرزمینی در سنگ های آهکی کوه ساقیزلو بازمی گردد. آب های زیرزمینی با حل کردن آهک های موجود در سنگ ها به تدریج حفره ها و دالان هایی را در داخل کوه ایجاد کرده اند. این فرآیند در طول زمان باعث شکل گیری غاری با ساختار پیچیده و طبقات متعدد شده است. عواملی مانند هوازدگی مکانیکی و نیروهای درونی زمین نیز در شکل گیری غار نقش داشته اند. به این ترتیب که با ایجاد گسل ها و شکستگی ها در سنگ ها مسیر نفوذ آب های زیرزمینی تسهیل شده و فرآیند غارزایی تسریع یافته است. قندیل های موجود در غار نیز بر اثر چکیدن آب های حاوی آهک از سقف غار و تبخیر آب به تدریج شکل گرفته اند.

بخش های مختلف غار کتله خور

غار کتله خور از بخش های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. این بخش ها عبارتند از:

ورودی غار و دالان ها و تالار

ورودی غار کتله خور دهلیزی به طول تقریبی 4000 متر با سقفی کوتاه است. این دهلیز فاقد غارسنگ بوده و چند دهلیز فرعی نیز در آن وجود دارد. پس از عبور از دهلیز فرعی به دالانی وسیع به طول 950 متر می رسید که دارای سربالایی هایی به ارتفاع 2 متر و گودال های خشک است. این دالان با دو شاخه 50 متری ادامه می یابد و در نهایت پس از عبور از یک سربالایی به تالاری وسیع و پوشیده از چکنده چکیده و ستون می رسید. تالار بلورین که به تالار ستون ها چسبیده است چاهی به عمق 8 متر دارد که احتمالاً محل خروج آب های فرورو سازنده غار بوده است. این ورودی و دالان ها مسیر اصلی دسترسی به بخش های داخلی غار را تشکیل می دهند و بازدیدکنندگان را به تالارهای شگفت انگیز غار هدایت می کنند.

عجایب و شگفتی های غار

غار کتله خور مملو از عجایب و شگفتی های طبیعی است که هر بیننده ای را به تحسین وا می دارد. یکی از مهم ترین عجایب این غار تعداد طبقات آن است. کارشناسان معتقدند کتله خور دارای هفت طبقه است که تاکنون تنها سه طبقه آن کشف شده است. این ویژگی کتله خور را به یکی از معدود غارهای طبقاتی جهان تبدیل کرده است. شگفتی دیگر این غار تنوع و زیبایی قندیل های آن است. قندیل های کتله خور در رنگ ها و اشکال مختلف شکل گرفته اند و برخی از آن ها شباهت زیادی به مجسمه های طبیعی دارند. خلوص بالای آهک های موجود در غار نیز باعث شده تا قندیل ها شفافیت خاصی داشته باشند و نور را از خود عبور دهند. علاوه بر این غار کتله خور دارای دالان ها و تالارهای متعددی است که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. برخی از این تالارها بسیار وسیع و باشکوه هستند و برخی دیگر دارای ساختارهای آهکی ظریف و پیچیده هستند.

قندیل های غار کتله خور

قندیل های غار کتله خور از زیباترین و منحصربه فردترین قندیل های موجود در غارهای آهکی جهان به شمار می روند. این قندیل ها در طول میلیون ها سال و بر اثر چکیدن آب های حاوی آهک از سقف غار و تبخیر آب به تدریج شکل گرفته اند. تنوع رنگی قندیل ها به دلیل وجود ناخالصی های مختلف در آب های زیرزمینی است. برخی از قندیل ها به رنگ سفید برخی به رنگ زرد و برخی دیگر به رنگ قهوه ای یا قرمز هستند. اشکال مختلف قندیل ها نیز به دلیل شرایط خاص شکل گیری آن ها ایجاد شده است. برخی از قندیل ها به صورت استوانه ای برخی به صورت مخروطی و برخی دیگر به صورت گل کلمی هستند. شفافیت بالای قندیل ها نیز به دلیل خلوص بالای آهک های موجود در غار است. این شفافیت باعث می شود تا نور از قندیل ها عبور کرده و جلوه ای خاص به آن ها ببخشد. در مجموع قندیل های غار کتله خور یکی از مهم ترین عوامل جذب گردشگران به این غار هستند.

افسانه های غار کتله خور

در مورد غار کتله خور افسانه های گوناگونی وجود دارد که سینه به سینه نقل شده اند. یکی از این افسانه ها مربوط به وجود یک شهر زیرزمینی در اعماق غار است. بر اساس این افسانه در گذشته های دور مردمانی در این شهر زندگی می کردند و گنجینه های بسیاری را در آن پنهان کرده اند. افسانه دیگری نیز حکایت از وجود موجودات افسانه ای در غار دارد که از آن محافظت می کنند. این افسانه ها باعث شده تا غار کتله خور به مکانی مرموز و جذاب تبدیل شود و گردشگران بسیاری به امید کشف رازهای آن به این منطقه سفر کنند. البته باید توجه داشت که این افسانه ها تنها جنبه سرگرمی دارند و هیچ سند و مدرکی دال بر صحت آن ها وجود ندارد.

علت خشکی غار کتله خور

غار کتله خور در مراحل اولیه شکل گیری غاری آبی بوده است. اما به مرور زمان و بر اثر تغییرات زمین شناسی آب های زیرزمینی از داخل غار خارج شده و غار به تدریج خشک شده است. یکی از دلایل خشکی غار تشکیل طبقات متعدد آن است. تشکیل طبقات مختلف باعث شده تا آب از طبقات بالایی به طبقات پایینی نفوذ کرده و در نتیجه طبقه در دسترس برای بازدید خشک باشد. علاوه بر این عواملی مانند تغییر مسیر رودخانه های زیرزمینی و کاهش میزان بارندگی نیز در خشکی غار نقش داشته اند. با این حال هنوز هم در برخی از قسمت های غار رطوبت بالایی وجود دارد و آب به صورت قطره ای از سقف غار می چکد.

جانوران ساکن غار

به دلیل شرایط خاص محیطی تنوع جانوری در غار کتله خور محدود است. تنها جانوری که به طور معمول در داخل غار دیده می شود خفاش ها هستند. خفاش ها به دلیل توانایی زندگی در محیط های تاریک و مرطوب به خوبی با شرایط غار سازگار شده اند. علاوه بر خفاش ها جانوران ریز دیگری نیز در غار زندگی می کنند که به دلیل اندازه کوچک و مخفی بودن به راحتی قابل مشاهده نیستند. کمبود نور و مواد غذایی از جمله عواملی هستند که باعث شده تا تنوع جانوری در غار کتله خور محدود باشد.

وجه تسمیه غار کتله خور

وجه تسمیه غار کتله خور به موقعیت جغرافیایی و ویژگی های طبیعی آن بازمی گردد. در برخی از مناطق غربی ایران به کوه های کم ارتفاع «کتله» گفته می شود. غار کتله خور نیز در یکی از این کوه های کم ارتفاع واقع شده است. به همین دلیل نام این غار را کتله خور گذاشته اند. برخی دیگر نیز معتقدند «کتله» به معنای غار کوچک و «خور» به معنای خورشید است. به این ترتیب کتله خور به معنای غاری است که خورشید از پشت آن طلوع می کند. روایت دیگری نیز وجود دارد که می گوید کتله به معنای غار کوچک و خور به این معناست که این غار به غارهای کوچک دیگری منتهی می شده است؛ پس «کتله خور» می تواند به معنای «خوردن به کتله های دیگر» هم باشد.

بهترین زمان بازدید از غار کتله خور

بهترین زمان بازدید از غار کتله خور فصل بهار و اوایل فصل پاییز است. در این فصول هوا معتدل است و شرایط آب و هوایی برای بازدید از غار مناسب است. در فصل تابستان هوای بیرون غار گرم است اما دمای داخل غار خنک و مطبوع است. با این حال به دلیل ازدحام گردشگران در فصل تابستان ممکن است بازدید از غار با مشکلاتی همراه باشد. در فصل زمستان هوای داخل غار سرد است و بازدید از آن برای افرادی که به سرما حساس هستند توصیه نمی شود. بنابراین اگر قصد دارید از غار کتله خور بازدید کنید بهتر است فصل بهار یا اوایل فصل پاییز را برای سفر خود انتخاب کنید.

ساعت کاری و هزینه بازدید از غار کتله خور

ساعت کاری غار کتله خور معمولاً از ساعت 9 صبح تا 6 بعد از ظهر است. با این حال ممکن است در برخی از روزهای سال ساعت کاری غار تغییر کند. برای اطلاع دقیق از ساعت کاری غار بهتر است قبل از سفر با مسئولان غار تماس بگیرید. هزینه بازدید از غار نیز بسته به سن و ملیت بازدیدکنندگان متفاوت است. معمولاً برای کودکان و گردشگران خارجی هزینه بازدید بیشتر است. برای اطلاع دقیق از هزینه بازدید می توانید به وب سایت غار کتله خور مراجعه کنید یا با مسئولان غار تماس بگیرید.

امکانات رفاهی غار کتله خور

برای رفاه حال گردشگران امکانات رفاهی مناسبی در غار کتله خور فراهم شده است. این امکانات شامل جاده آسفالته پارکینگ سرویس بهداشتی فروشگاه مواد غذایی و رستوران است. همچنین در نزدیکی غار اقامتگاه های بوم گردی و هتل هایی نیز وجود دارد که گردشگران می توانند در آن ها اقامت کنند. علاوه بر این در داخل غار نورپردازی مناسبی انجام شده است تا بازدیدکنندگان بتوانند به راحتی از زیبایی های غار لذت ببرند. مسیرهای بازدید نیز به طور کامل ایمن سازی شده اند تا گردشگران بتوانند با خیال راحت در غار به گشت وگذار بپردازند.

توصیه هایی برای بازدید از غار کتله خور

برای اینکه بازدید از غار کتله خور برای شما تجربه ای لذت بخش و خاطره انگیز باشد به توصیه های زیر توجه کنید:

• قبل از سفر از ساعت کاری و هزینه بازدید غار اطلاع پیدا کنید.
• لباس گرم و مناسب بپوشید زیرا دمای داخل غار معمولاً پایین است.
• کفش مناسب پیاده روی بپوشید زیرا برای بازدید از غار باید مسافت زیادی را پیاده روی کنید.
• آب آشامیدنی و مواد غذایی سبک همراه داشته باشید.
• از لمس کردن قندیل ها و دیواره های غار خودداری کنید.
• به محیط زیست غار احترام بگذارید و از ریختن زباله در داخل غار خودداری کنید.
• در صورت امکان از یک راهنمای محلی برای بازدید از غار استفاده کنید.

جاهای دیدنی نزدیک به غار کتله خور

در نزدیکی غار کتله خور جاذبه های گردشگری دیگری نیز وجود دارد که می توانید از آن ها بازدید کنید. برخی از این جاذبه ها عبارتند از:

• دریاچه بالیخلی بولاغی
• برج های سلجوقی خرقان
• پشت قلعه بیجار
• مقبره پیر تاکستان
• گنبد سلطانیه

بازدید از این جاذبه ها می تواند سفر شما به استان زنجان را کامل تر و خاطره انگیزتر کند.

اقامت در زنجان برای بازدید از غار کتله خور

برای بازدید از غار کتله خور می توانید در شهر زنجان یا در نزدیکی غار اقامت کنید. در شهر زنجان هتل ها و مهمان پذیرهای متعددی وجود دارد که می توانید از آن ها برای اقامت استفاده کنید. همچنین در نزدیکی غار اقامتگاه های بوم گردی و سوئیت هایی نیز وجود دارد که می توانید در آن ها اقامت کنید و از طبیعت زیبای منطقه لذت ببرید. انتخاب محل اقامت به سلیقه و بودجه شما بستگی دارد.

نظرات بازدیدکنندگان درباره غار کتله خور

غار کتله خور همواره مورد تحسین و استقبال بازدیدکنندگان قرار گرفته است. بسیاری از گردشگران زیبایی و شگفتی های این غار را بی نظیر توصیف کرده اند. قندیل های رنگارنگ دالان های تودرتو و تالارهای باشکوه از جمله عواملی هستند که باعث شده اند تا غار کتله خور به یکی از محبوب ترین جاذبه های گردشگری ایران تبدیل شود. بازدیدکنندگان همچنین از امکانات رفاهی مناسب و امنیت بالای غار نیز ابراز رضایت کرده اند. در مجموع غار کتله خور یک مقصد گردشگری ایده آل برای افرادی است که به دنبال تجربه ای متفاوت و هیجان انگیز هستند.

غار کتله خور چقدر با تهران فاصله دارد؟

غار کتله خور تقریباً در فاصله 411 کیلومتری از شهر تهران قرار دارد. این مسافت با خودرو بسته به شرایط جاده و ترافیک حدود 5 تا 6 ساعت به طول می انجامد.

مهم ترین وجه تمایز غار کتله خور چیست؟

مهم ترین وجه تمایز غار کتله خور طبقاتی بودن آن است. این غار دارای 7 طبقه است که تاکنون 3 طبقه آن کشف شده و به همین دلیل در دنیا منحصربه فرد است.

فصل مناسب برای بازدید از غار کتله خور چه زمانی است؟

بهترین زمان برای بازدید از غار کتله خور فصل بهار و اوایل پاییز است. در این فصول هوا معتدل و دلپذیر است و شرایط برای گشت و گذار در غار بسیار مناسب است.

آیا برای رفتن به غار کتله خور به تجهیزات خاصی نیاز داریم؟

برای بازدید از غار کتله خور نیازی به تجهیزات خاصی نیست اما توصیه می شود لباس گرم و کفش مناسب پیاده روی بپوشید زیرا دمای داخل غار پایین است و مسیر بازدید طولانی است.

چرا این غار کتله خور نام دارد؟

در زبان محلی به کوه های کم ارتفاع کتله گفته می شود. غار کتله خور نیز در یکی از این کوه ها واقع شده و به همین دلیل این نام را برای آن انتخاب کرده اند و همچنین کتله به معنای غار کوچک و خور به معنای خورشید است.