روایت نویسنده «جمال» از دیداری که هرگز رقم نخورد/ مرور زندگی «ابومهدی المهندس» در یک اثر پژوهشی

در گفتگو با سوشال مگ مطرح شد؛

به گزارش خبرنگار خبرگزاری سوشال مگ، کتاب «جمال» با نگاهی به زندگی «ابومهدی المهندس» از فرماندهان ارشد جبهه مقاومت اسلامی به قلم شهلا پناهی در انتشارات سوره سوشال مگ به چاپ رسیده است. این اثر که بر اساس مصاحبه‌ها و تحقیقات گسترده نگارش شده، تلاش دارد تا زوایای شخصیتی و زندگی پربار این شهید را از نزدیک به تصویر بکشد.

شهید «جمال جعفر محمد علی آل ابراهیم» معروف به «ابومهدی المهندس» از فرماندهان ارشد جبهه مقاومت اسلامی و نایب‌رئیس حشدالشعبی عراق می‌پردازد که به همراه سردار حاج قاسم سلیمانی در فرودگاه بین‌‌المللی بغداد به شهادت رسید.

در کارنامه ادبی شهلا پناهی پیش از این نگارش کتاب‌هایی با موضوع زندگی شهدای مدافع حرم و ادبیات مقاومت دیده می‌شود. آثاری همچون «چشمان یعقوب» (شهید مدافع حرم رضا کارگر)، «چمروش» (شهید مدافع حرم کمال شیرخانی)، «تیدا» (شهید مدافع حرم حیدر جلیلوند)، «همسایه آقا» (شهید مدافع حرم،علی آقاعبداللهی)، «ماه کامل» (شهید مرتضی حسین‌پور فرمانده لشکر حیدریون) و «رفیق مثل رسول» (شهید مدافع حرم محمدحسن خلیلی) از جمله این کتاب‌ها هستند.

در همین ارتباط، شهلا پناهی در گفتگو با خبرنگار سوشال مگ درباره چگونگی تألیف این کتاب گفت: من در زمان پژوهش برای نگارش کتاب «ماه کامل» چند بار به عراق سفر کردم و با تعدادی از همرزمان این شهید مدافع حرم و فرماندهان عراقی صحبت کردم. یکی از همین فرماندهان حشدالشعبی در خلال صحبت‌هایش اشاره کرد که زندگی «ابومهدی المهندس» نیز به عنوان سوژه یک کتاب جذاب و پرفرازو نشیب است، چراکه او چهار دهه است که در مسیر مبارزه قرار دارد و همچنان هم در این مسیر ثابت‌قدم است.

دیدار در نمایشگاه کتاب و آغازی بر یک حرکت فرهنگی

وی اظهار کرد: شهید ابومهدی آن روز‌ها در قید حیات بود و چهره شناخته‌شده‌ای در حوزه مقاومت محسوب می‌شد. تجربه مبارزه با رژیم خونخوار بعث عراق در زمان صدام را داشت؛ از سوی دیگر در دوران دفاع مقدس هم دوشادوش رزمندگان ایرانی علیه این رژیم متجاوز جنگیده بود. ضمن این که از دوران جوانی با هوش بالا و قدرت فرماندهی و طراحی، بار‌ها با نیروی‌های تروریست آمریکایی و اسرائیلی درگیر شده بود و همواره هم از این نبرد‌ها سربلند بیرون می‌آمد.

پناهی گفت: من با استقبال از این پیشنهاد، از این این فرمانده عراقی خواستم تا یک کانال ارتباطی با ابومهدی فراهم کند؛ ایشان هم قبول کرد. این موضوع در ذهن من بود تا این که در نمایشگاه کتاب تهران در سال ۱۳۹۸، و در روزی که جشن امضای کتاب «ماه کامل» در حال برگزاری بود، «ابومهدی» هم برای بازدید از نمایشگاه کتاب به مصلی آمد. در این روز فرصتی دست داد تا در کنار ایشان و همراهانشان از بر خی غرفه‌ها بازدید کنیم. 

وی افزود: خاطرم هست شهید ابومهدی به زبان فارسی مسلط بود؛ وقت زیادی برای دیدن و تورق کتاب‌ها می‌گذاشت و از پرداختن به زندگی شهدا در قالب رمان و زندگینامه خرسند بود. به من می‌گفت که این گونه رمان‌های مستند برای مخاطب جذابیت دارد، چون تاریخ واقعی را با زبان شیرین قصه بیان می‌کند. شهید ابومهدی در همان دیدار عنوان کرد که چقدر خوب می‌شد که با ترجمه این کتاب‌ها جوانان عراقی با شهدای ایرانی دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم آشنا شوند و از آن طرف هم مخاطبان ایرانی هم شهدای مبارز عراقی را بشناسند.

نویسنده کتاب «جمال» گفت: من در همان دیدار موضوع نگارش کتابی با محوریت خاطرات و روند مبارزات ایشان را مطرح کردم. شهید «ابومهدی المهندس» هم استقابل کرد و گفت برای گفتگو در این باره برنامه ریزی کنیم. بعد از این دیدار، شرایطی پیش آمد که درکار وقفه افتاد، اما پس از چند ماه تصمیم جدی گرفتم که کار را شروع کنم.

سفری که لغو شد و دیداری که هرگز رقم نخورد

پناهی افزود: از طریق دوستانی که در عراق داشتم، هماهنگی لازم صورت گرفت تا ایشان را ببینم. بلیت هم تهیه کردم، اما در یک چهارشنبه شب زمستانی به پرواز نرسیدم. برای روز‌های پنجشنبه و جمعه هم پروازی انجام نمی‌شد و قرار شد که روز شنبه خودم به عراق بروم. دور روز بعد و در بامداد جمعه، آن اتفاق بزرگ افتاد و ابومهدی در کنار همرزم دیرین و مرادش یعنی حاج قاسم سلیمانی به شهادت رسید!

وی عنوان کرد: فکر کنم حوالی ساعت چهار صبح بود که یکی از دوستان از عراق با من تماس گرفت و این خبر را داد. این اتفاق تکان‌دهنده واقعاً برای من قابل‌باور نبود، اما به هر حال مشیت الهی در این مسیر قرار گرفته بود. یکی دو هفته بعد از مراسم تشییع این شهدای بزرگوار، فرصتی دست داد تا دیداری با دوستان و خانواده شهید ابومهدی داشته باشم، اما خانواده شهید ادامه کار را به زمان دیگری موکول کردند. بعد از آن هم ماجرای کرونا پیش آمد و مرز‌ها بسته شد. من با مشقات زیاد و از راه زمینی خودم را به عراق رساندم و با همکاری واحد فرهنگی حشدالشعبی و دفتر نمایندگی سازمان اوج در عراق کار را تا حد زیادی پیش بردم.

در «جمال» چه می‌خوانیم؟

نویسنده کتاب «جمال» اظهار کرد: برای نگارش این کتاب در طول بیش از سه سال با چند نخست وزیر و تعدادی از اعضای پارلمان عراق در دوره‌های گوناگون، مدیران و فرماندهان حشدالشعبی، فرماندهان گروه‌های متعدد مقاومت، نمایندگان علمای شیعه و سنی، فرماندهان و مسئولان ایرانی همراه این شهید، مسئولان و نمایندگان عرب، کُرد، شبک، ایزدی و مسیحی گفتگو کردم. 

پناهی گفت: با خواندن کتاب «جمال» علاوه بر مرور زندگی و مبارزات شهید ابومهدی، تاریخ سیاسی و اجتماعی عراق در سال‌های ۱۹۵۰ تا ۰۲۰ و مبارزات مردم این خطه علیه استبداد داخلی و استعمار خارجی نیز به شکلی فشرده ارائه می‌شود. مخاطب از خلال این روایت تاریخی، با آداب و سنت‌های مردم عراق آشنا میشود و طعم جهاد و مقاومت را نیز میچشد. همچنین در کنار اقوام، ادیان و گروه‌های مختلف عراقی مینشیند و گوشه کوچکی از مواجه و مبارزه این مردم با صدام، حضور نیرو‌های آمریکایی و جنگ با داعش را مطالعه میکند. من سعی کردم که نه یک زندگینامه، که یک اثر جامع و پژوهشی در حیطه ادبیات مقاومت تدوین کنم.

نویسنده کتاب «جمال» افزود: راویان اصلی کتاب دو نفر از همراهان شهید حاج ابومهدی (منشی و پزشک خصوصی) هستند که سال‌های آخر حیات این شهید عزیز همراه او بودند.

چرا «جمال»؟

وی درباره وجه تسمیه کتاب نیز گفت: در ابتدا، همان «ابومهدی المهندس» که نام جهادی این شهید بزرگوار بود را به عنوان نام کتاب درنظر داشتم، اما در نهایت با وام گرفتن از اسم اصلی او یعنی «جمال جعفر محمد» نام «جمال» را انتخاب کردم کهخ به معنی «زیبا» هم بود. ضمن این که از فرمایش مقام معظم رهبری هم بهره بردم که فرموده بودند: «شهید ابومهدی المهندس مرد نورانی، مؤمن و شجاع که وقتی انسان او را نگاه می‌کرد، چهره او مصداق «و بَیِّض وجهی بنورک» بود، نمونه‌ای از این انسان‌های بی‌بدیل بود. چهره ابومهدی چهره‌ای نورانی، معنوی و خدایی بود».

پناهی افرود: جا دارد از زحمات آقای دکتر طا‌هایی و آقای کازرونی و همه دوستانی که در عراق شرایط ملاقات و گفتگو‌های این کتاب را فراهم کردند، تشکر ویژه‌ای داشته باشم، چون در این چند سال تمام‌قد پشت انتشار این اثر ایستادند.

لازم به یادآوری است، انتشارات سوره سوشال مگ کتاب «جمال» نوشته شهلا پناهی لادانی را با شمارگان ۱۲۵۰ نسخه و در ۳۷۲ صفحه و با قیمت ۲۹۵ هزار تومان روانه بازار نشر کرده است.