کودکان؛ قربانیان مهاجرت غیرقانونی اتباع به البرز

آفتاب‌‌نیوز :

مرداد ماه امسال بود که رئیس کل دادگستری استان البرز در خبری اعلام کرد که جمعیت مهاجران اتباع اعم از مجاز و غیرمجاز به اندازه جمعیت یک شهرستان در استان البرز رسیده است.

رئیس‌کل دادگستری استان البرز با اشاره به آمار غیررسمی که از حضور بیش از ۳۰۰ هزار اتباع و مهاجرین مجاز و غیرمجاز در استان البرز حکایت دارد به نگرانی شهروندان در این خصوص پرداخت و اضافه کرد: عدم برخورد به‌موقع و ضابطه‌مند نبودن حضور اتباع به‌خصوص اتباع غیرمجاز در استان مشکلاتی را در زمینه‌های متعدد از جمله مسائل قضایی، سرانه‌های آموزشی و بهداشتی و آسیب‌های اجتماعی و تحمیل هزینه‌های متعدد پیش بینی نشده در پی داشته است و در حدی که با حضور این تعداد اتباع، جمعیتی به‌اندازه یکی از شهرستان‌های استان به جمعیت استان البرز اضافه شده است.

البرز کودک کار خیابانی ایرانی ندارد

محمد جواد کاظمینی مدیر کل امور اجتماعی استانداری البرز در کرج در خصوص وضعیت کودکان کار در این استان گفت: ما در البرز کودک کار خیابانی ایرانی نداریم و تمامی کودکان کار در استان البرز از اتباع هستند.

وجیهه محمدی مدیر کل بهزیستی استان البرز نیز در این خصوص به خبرنگار سوشال مگ گفت: آمار کودکان خیابانی نشان دهنده این است که اکثریت کودکان پذیرش شده در مراکز کودکان کار و خیابان از اتباع هستند.

 این میزان از حضور اتباع مجاز و غیرمجاز در استان البرز در حالی مطرح می‌شود که تبعات حضور اتباع به کودکان کار و کودکان کار خیابانی نیز کشیده شده و آن گونه که مسئولان امر و دست‌اندرکار گفتند، یکی از مهم‌ترین مشکلات در حوزه کودکان کار در البرز، حضور کودکان کار اتباع در این استان است که در چند هفته اخیر طرح‌های پیشگیری و ساماندهی کودکان کار و اتباع در استان اجرایی شده است.

ساماندهی کودکان کار اتباع خارجی در البرز

مدیر‌کل بهزیستی استان البرز در خصوص اجرای این طرح‌ها در استان البرز به خبرنگار سوشال مگ گفت: طرح ساماندهی کودکان کار اتباع خارجی در استان با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی و بازگرداندن کودکان به محیط خانواده‌هایشان در حال اجر‌است.

وی افزود: از آنجایی که اکثر کودکان کار فعال در استان البرز از اتباع هستند، لذا اجرای این طرح سبب شناسایی و کاهش آسیب‌های اجتماعی مرتبط به این اتباع خواهد شد.

مدیر‌کل بهزیستی استان البرز درباره اجرای این طرح در سطح استان البرز گفت: طی آمار ارائه شده ارائه شده کل بهزیستی استان، ۱۱۹ کودک کار و خیابان در مراکز پذیرش استان شناسایی شده‌اند که ازاین تعداد، ۱۰ کودک ایرانی و بقیه اتباع خارجی هستند. از این تعداد، ۴۴ کودک به خانواده خانواده تحویل داده شده و ۴۳ کودک نیز به کشور مبدا بازگردانده شده‌اند؛ سایر کودکان نیز در مراکز نگهداری در حال دریافت خدمات آموزشی و حمایتی هستند.

به گفته وجیهه محمدی، مدیر کل بهزیستی استان البرز، در طرح انجام شده یکی از موضوعاتی بسیار مهم حفظ کرامت انسانی این کودکان است و تلاش شده تا در اجرای این طرح و مقابله با معضل کودکان کار در استان که افزایش فزاینده‌ای نیز داشته‌است، بازگشت کرامت‌مندانه به همراه خانواده مدنظر باشد و کرامت انسانی این کودکان مورد توجه جدی است.

وی هدف از اجرای این طرح را کاهش آسیب‌ها اجتماعی ناشی از کار کودکان عنوان کرد و اظهار داشت: هدف اصلی از اجرای این طرح، کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از کار کودکان، بازگرداندن کودکان به محیط خانواده و جلوگیری از بهره‌کشی از آنان است؛ در این طرح، کودکان کاراتباع پس از جمع‌آوری توسط نیرو‌های پلیس، بهزیستی و شهرداری، به مراکز نگهداری منتقل می‌شوند؛ پس از بررسی وضعیت هر کودک و خانواده، تصمیم‌گیری در مورد بازگرداندن به کشور مبدأ یا تحویل به خانواده در داخل کشور می‌شود.

وی افزود: در مواردی که بازگرداندن کودک به کشور مبدأ امکان‌پذیر نباشد، تلاش می‌شود تا با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد و خیرین، شرایط زندگی خانواده‌های این کودکان از این طریق، از ادامه کار کودکان جلوگیری شود.

اما و اگر‌های ساماندهی کودکان کار اتباع

دکتر الهه نظریان مقدم کارشناس ارشد حوزه آسیب‌های اجتماعی اجرای طرح‌های جمع‌آوری و نگهداری کودکان کار اتباغ را مفید دانست، اما اعتقاد دارد که این اقدامات با چالش‌های مواجه است.

وی به خبرنگار سوشال مگ در کرج گفت: با وجود تلاش‌های انجام شده، اجرای این طرح با چالش‌های پیش رو‌ست. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، عدم وجود مدارک معتبر برای بسیاری از کودکان کار اتباع است که باعث شناسایی هویت آن‌ها و بازگرداندنشان به کشور مبدأ می‌شود.

این کارشناس ارشد آسیب‎های اجتماعی ادامه داد: همچنین، برخی از خانواده‌های این کودکان اصرار بر انجام کار در محیط‎های مختلف را دارند و همین امر مشکلات بسیاری را برای ساماندهی فعالیت کودکان کار ایجاد کرده است؛ اصرار خانواده‌های این کودکان بر فعالیت کودکان آنان در خیابان نیز از سوی دیگر سبب کند شدن روند بازگشت آن‌ها به تحصیل و زندگی عادی شده است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، شرایط اقتصادی نامناسب در مبدأ این کودکان، باعث می‌شود تا خانواده‌ها مجبور شوند فرزندان خود را برای کار به کشور‌های دیگر بفرستند. بنابراین، برای حل ریشه‌های مشکل کودکان کار اتباع، باید به وضعیت اقتصادی و اجتماعی مبدأ نیز توجه شود.

نظریان مقدم موفقیت آمیز بودن این گونه طرح‌ها را در هماهنگی و همکاری همه دستگاه‌ها در استان ذکر کرد و گفت: برای موفقیت در اجرای طرح ساماندهی کودکان کار اتباع، همکاری همه دستگاه‌های مرتبط از جمله بهزیستی، نیروی انتظامی، شهرداری، سازمان‌های مردم‌نهاد و دستگاه قضایی است. همچنین، اطلاع‌رسانی عمومی و آگاهی بخشی به مردم در خصوص معضلات کار کودکان و اهمیت تحصیل، می‌تواند نقش مهمی در کاهش این پدیده داشته باشد.

وی افزود: علاوه بر جمع‌آوری و بازگرداندن کودکان کار اتباع، باید اقدامات تکمیلی دیگری نیز برای پیشگیری از تکرار این پدیده انجام شود. این اقدامات شامل حمایت از خانواده‌های کودکان کار، ایجاد فرصت‌های شغلی برای والدین، ارائه خدمات آموزشی و حرفه‌ای به کودکان و تقویت نظارت بر کارگاه‌ها و مراکزی است که از نیروی کار کودک استفاده می‌کنند.

پدیده کودکان کار، یک معضل اجتماعی پیچیده است که ریشه در عوامل مختلفی دارد. مقابله با این معضل، نیازمند یک رویکرد جامع و همه جانبه در استان است که می‌بایست تمامی دستگاه‌ها و مسئولان متولی به این مهم توجه ویژه داشته باشند.