5 فروردین در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 5 فروردین برابر با 24 مارس را مرور خواهیم کرد.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری سوشال مگ، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها، کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 5 فروردین برابر با 24 مارس را ورق می زنیم.

***

فیروز نادری

5 فروردین 1325 خورشیدی، فیروز نادری، دانشمند ایرانی ساکن آمریکا که سال ها معاون مدیرکل تنظیم راهبردهای آزمایشگاه پیش رانش جت (JPL) و مدیرکل اکتشافات منظومه خورشیدی ناسا بود به دنیا آمد. نادری از 1996 تا 2000 برنامه اوریجین را مدیریت کرد که برنامه ای بلندپروازانه و پر از فناوری برای جست وجوی سیارات مشابه زمین در اطراف سایر ستارگان بود و از سال 2000 تا 2005 مدیر برنامه کاوش مریخ بود. شهرت این دانشمند ایرانی برای مدیریت 2 کاوشگر مریخ نورد اسپریت (روح) و آپورچونیتی (فرصت) بود. او همچنین مسیولیت فضاپیمای کاسینی در زحل، ماموریت داون (سپیده دم) به سیارک های وستا و سرس، ماموریت جونو به مشتری و ساخت اولین بالگرد مریخی و یک ماموریت چند میلیارد دلاری به اروپا (یکی از قمرهای مشتری) را برای جست وجوی حیات در خارج از زمین بر عهده داشت. سیارک 1989 EL1 در بزرگداشت او به سیارک 5515 نادری نامگذاری شده است.

کخ و بیماری سل

24 مارس 1882 میلادی برابر با 5 فروردین 1261 خورشیدی، دانشمند آلمانی رابرت کخ به انجمن فیزیولوژی برلین اعلام کرد که باسیل مسیول سل را کشف کرده است. حضار از شنیدن این خبر میخکوب شدند. سه هفته بعد، در 10 آوریل 1882، کخ مقاله «سبب شناسی سل» را منتشر کرد. او در سال 1884 نسخه ای مبسوط تر از این مقاله را در مقاله دومی با همین عنوان منتشر کرد که «انگاره کخ» را ارایه می کرد که در شکل گیری نظریه میکروب های بیماری زا نقش مهمی ایفا کرد. کخ باسیل موجود در تمام موارد بیماری را پیدا کرده بود و ریزاندامگان (میکروارگانیسمی) را که با استفاده از آن برای تلقیح و آلوده کردن میزبان جدید باعث بیماری شده بود جدا و کشت داده و همان ریزاندامگان را از میزبان بیمار شناسایی کرده بود. کخ در سال 1905 جایزه نوبل پزشکی را دریافت کرد.

آنفلوآنزای خوکی

24 مارس 1976 میلادی برابر با 5 فروردین 1355 خورشیدی، جرارد فورد، رییس جمهوری وقت آمریکا، پیرو توصیه های متخصصان پزشکی، از ایالات متحده خواست که واکسن آنفلوآنزای خوکی را که برنامه ای 135میلیون دلاری برای تلقیح انبوه کل جمعیت بود انجام دهد. پیش از این، هیچ تلاش واکسیناسیون قابل مقایسه ای در ایالات متحده انجام نشده بود. تلاش سراسری واکسیناسیون در نتیجه ویروس جدیدی آغاز شد که برای اولین بار در فورت دیکس، نیوجرسی، شناسایی شد و با شناسه «آنفلوآنزای قاتل» نامگذاری شد. کارشناسان آن را با آنفلوآنزای اسپانیایی 1918 مقایسه کردند و زنگ خطر شیوع همه گیری بزرگ احتمالی را به صدا درآوردند. با این واکسیناسیون، ویروس هرگز خارج از منطقه فورت دیکس گسترده نشد. تحقیقات بعدی نشان داد که احتمالاً می توانست مرگبارتر از آنفلوآنزای اسپانیایی باشد.

جان هریسون

24 مارس 1693 میلادی برابر با 5 فروردین 1072 خورشیدی، جان هریسون، زمان شناس انگلیسی که اولین کرنومتر (زمان سنج) دریایی کاربردی را اختراع کرد به دنیا آمد و در 24 مارس 1776 میلادی برابر با 5 فروردین 1155 خورشیدی درگذشت. زمان سنج اختراعی هریسون دریانوردان را قادر می ساخت طول جغرافیایی را در دریا به دقت محاسبه کنند. پس ازاینکه دولت بریتانیا جایزه بزرگی را برای ابزارهای ناوبری جدید با هدف جلوگیری از بلایای بیشتر در دریا ارایه کرد، از او خواسته شد تا این کار را آغاز کند. جان هریسون تاسیسات علمی و آکادمیک زمان خود را بر عهده گرفت و این جایزه را با بینش مکانیکی، استعداد و اراده فوق العاده به دست آورد.

الکساندر ادموند بکرل

 24 مارس 1820 میلادی برابر با 5 فروردین 1199 خورشیدی، الکساندر ادموند بکرل، فیزیکدان فرانسوی به دنیا آمد. او پسر شیمی دان آنتوان سزار بکرل و پدر فیزیک دان هانری بکرل (کاشف رادیواکتیویته) بود. الکساندر بکرل کارهای تجربی اش را در حوزه های الکتریسیته، اپتیک و مغناطیس انجام می داد. او ویژگی های جریان های الکتریکی و چگونگی پیدایش آنها را اندازه گیری کرد و در سال 1840 جریان های الکتریکی را در واکنش های شیمیایی خاصی که با نور آغاز می شود، کشف کرد. او در رشته دیامغناطیس تحصیل کرد و در سال 1855 کشف کرد که با جابه جایی یک رسانای فلزی در یک مایع، مقداری جریان الکتریکی تولید می شود. او فسفروسکوپ را برای اندازه گیری مدت زمان کوتاه فسفرسانس مواد پس از قرارگرفتن درمعرض نور روشن اختراع کرد و همچنین توانست طیف نور ساطع شده از اجسام درخشان را بررسی کند. به لطف مطالعات او، اثر فتوولتاییک را باعنوان «اثر بکرل» هم می شناسند.