صالحی عمران: نیازمند نظر کارفرمایان صنایع در تدوین برنامه های درسی هستیم

رییس انجمن آموزش عالی ایران گفت: یکی از ویژگی های ارتباط با صنعت این است که کارفرمایان و صاحبان صنایع به همراه برنامه ریزان درسی آموزش عالی به تشخیص سرفصل ها و نیاز های شایستگی ها و صلاحیت های مورد نیاز اقدام کرده و یک برنامه درسی و تا حدودی مهارتی تدوین کنند. 

ابراهیم صالحی عمران، رییس انجمن آموزش عالی ایران در گفتگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری سوشال مگ، با بیان اینکه هر زمان صحبت از ارتباط صنعت و دانشگاه می شود، فقط نیاز های صنعت و پژوهشی و طرح های پژوهشی گفته می طرح خواهد شد؛ اظهار کرد: ارتباط 2 سویه بین دانشگاه و صنعت ملاک است و این ارتباط نباید صرفا در بعد پژوهشی دیده شود، بلکه لازم است تا تمام کارکرد های دانشگاه و نسل های دانشگاهی در قالب تصویر جامع تر نمایان شوند. 

وی افزود: طبیعی است که دانشگاه را سازمانی که در خلاء عمل کند و جدای از جامعه و نیاز های صنعتی باشد، نمی بینیم. یعنی، صرف اینکه در درون خود به سر ببرد و نگاهی به تحولات گذشته، حال و آینده نداشته باشد تصور غلطی است؛ چرا که دانشگاه همیشه در خدمت جامعه و نیاز های جامعه است. 

صالحی عمران تصریح کرد: یکی از کارکرد های دانشگاه ها تربیت نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز بخش های مختلف جامعه از جمله صنعت است، آمایش آموزش عالی باید مبتنی بر پاسخگوی نیاز های جامعه و منطقه ای باشد و تقسیم کار ملی در راستای رسیدن به توسعه متوازن را ببیند، این امر مستلزم اصطلاحات بسیار زیاد در مدل گسترش و توسعه رشته ها و سرفصل های آموزشی است. 

سرمایه گذاری کشور های پیشرفته روی رشته های فنی و علوم پایه

رییس انجمن آموزش عالی ایران ادامه داد: بخش عمده ای از دانشجویان کشور در تعدادی از رشته ها تحصیل می کنند که آن ها پاسخگوی تمام نیازها، حرفه ها و مشاغل آموزش عالی نیست، در سال های اخیر کشور های پیشرفته و کشور هایی که تجربه ارتباط صنعت و دانشگاه را داشته اند، سرمایه گذاری خاصی در رشته های فنی و مهندسی و علوم پایه داشته اند. 

وی گفت: کشور ما باید نظام توزیع متوازن استعداد ها را در راستای آموزش عالی ببیند تا استعداد های ایران را در بین رشته های مورد نیاز خاص پخش کند و روی آن سرمایه گذاری جدی انجام دهد و اسیر نیاز های کاذب تقاضای اجتماعی نشود. 

صالحی عمران اضافه کرد: آموزش عالی نمی تواند خنثی باشد و مدل گسترش خاصی برای طراحی و راه اندازی رشته ها در دانشگاه ها نداشته باشد؛ بنابراین آمایش آموزش عالی با توجه به تقسیم کار ملی می تواند بخش عظیم ارتباط با جامعه و صنعت حل کند، پس تربیت نیروی انسانی مرتبط با نیاز های صنعت امری مهم است. 

لزوم اصلاح مدل برنامه ریزی درسی آموزش عالی

وی تاکید کرد: اصلاح مدل برنامه ریزی درسی آموزش عالی برنامه مهم دیگر است که باید تحقق شود، نیاز صنعت یعنی نیاز به شایستگی ها. دانشگاه ها فقط کارمندان دولتی و کادر اداری دولتی تربیت نمی کنند و این موضوع در گذشته تاریخ آموزش عالی ایرن بوده است، یعنی دوره تامین کادر دولت از سوی دانشگاه ها گذشته است. دانشگاه های آموزش عالی باید نیروی انسانی تمام بنگاه های بزرگ، متوسط و کوچک را تربیت کند. 

رییس انجمن آموزش عالی با بیان اینکه شایستگی یعنی دانش، مهارت و نگرش مبتنی بر نیاز های صنعت و حرفه ای و شغلی؛ تاکید کرد: دوران مدل برنامه ریزی درسی مبتنی بر شایستگی با مدل برنامه ریزی درسی که تعداد محدودی از استادان در اتاق در بسته دور هم جمع می شوند و سرفصل تعیین می کنند، گذشته است. هم اکنون باید ببینیم که چقدر توانسته ایم از کارفرمایان کمک بگیریم؟ یکی از ویژگی های ارتباط با صنعت این است که کارفرمایان، صاحبان صنایع و بنگاه های صنعتی و اقتصادی کوچک، متوسط و بزرگ در کنار برنامه ریزان درسی آموزش عالی بنشینند و سرفصل ها و نیاز های شایستگی ها و صلاحیت های مورد نیاز را تشخیص دهند و یک برنامه درسی و بخشی مربوط به مهارتی تدوین کنند. 

صالحی عمران اضافه کرد: چه برنامه ای برای توانمندسازی اعضای هییت علمی داریم؟ آیا وزارت علوم برنامه منسجم و دقیقی برای ایجاد شایستگی ها در توانمندسازی اساتید دارد؟ استادان چقدر صنعت را می شناسند؟ چقدر در صنعت حضور دارند؟ صنایع و معادن بسیاری از کشور ها با وزارتین ارتباطات تنگاتنگی دارند، شاید صنعت، معدن، بازرگانی، صاحبان صنایع و خدماتی بسیاری از کشور ها در کنار سیستم های نظام های آموزشی حضور دارند تا بتوانند منطقی و با توجه به نیاز برنامه ریزی کنند، برنامه توانمندسازی استادان مهم است. 

هییت امنای دانشگاه ها نباید اسیر وظایف اداری باشند 

وی ادامه داد: باید نگرش جدی در سیاستگذاری کلان آموزش عالی وزارت خانه ها و برنامه ریزی های استراتژیک دانشگاه ها و دستورالعمل های هییت امنا صورت بگیرد، نباید هییت امنای دانشگاه ها اسیر وظایف اداری و مالی دانشگاه ها باشند بلکه لازم است ارتباط وسیع صنعت و دانشگاه را از نزدیک ببینند و برای آن برنامه های استراتژیک تدوین کنند. 

رییس انجمن آموزش عالی تاکید کرد: باید یک سری اصلاحات در نظام اقتصادی و تولید دیده شود، یعنی ارتباط 2 جانبه بین صنعت و نظام های آموزشی زمانی برقرار می شود که تحول در تولید صورت می گیرد. رشد اقتصادی کشور و افزایش تولید ناخالص ملی کشور مهم است و باید شرایط رشد اقتصادی و توجه به تولید ناخالص ملی از حالت رکود خارج شود. زمانی آموزش عالی و جذب نیروی انسانی می تواند سریع تر و بهتر صورت بگیرد که بخش های صنعت و تولید فعال و پویا باشند و به وضع موجود بسنده نکنند و تحولات را در نظر بگیرند. 

صالحی عمران افزود: ورود به ویژگی ها و منطق تولید متغیر و مبتنی بر نیاز های متغیر خیلی مهم است، سیستم تولید کشور بیشتر بر تولید انبوه مبتنی است. وقتی نظام تولید مبتنی بر نظام متغییر باشد در مقابل نظام های آموزشی هم وادار به تغییر و تحول خواهند شد. 

رییس انجمن آموزش عالی ایران ادامه داد: بخش صنعت نیابد خود را بی نیاز از آموزش عالی و فضای علمی حاکم بر نظام آموزشی بداند، در اینصورت نظام سنتی در دراز مدت محکوم به شکست می شود؛ بنابراین تحول دو جانبه و ارتباطات سنگین بین صنعت و نظام های آموزشی به خصوص آموزش عالی باید وجود داشته باشد.